Το σύστημα ποινών στην ελληνική εκπαίδευση του 19ου αιώνα, τόμ. 12

[...] Στην εισαγωγή επιχειρείται η σύνδεση του 19ου αι. με ό,τι έχει προηγηθεί στο χώρο των ποινών. Ακολουθεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο οργανώνεται η ελληνική εκπαίδευση -το μέρος αυτό της εργασίας δεν έχει στόχο να πληροφορήσει τον αναγνώστη, αλλά μέσα από την έκθεση της μεθόδου να δοθεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται το σύστημα ποινών-. Παρατίθενται αποσπασματικά κείμενα βάσει των οποίων επιχειρείται η ανίχνευση της ιδεολογίας του συστήματος των ποινών και η καταγραφή τους από την εποχή του Καποδίστρια μέχρι τα τέλη του αιώνα. Στο τέταρτο μέρος της εργασίας γίνονται κάποιες παρατηρήσεις για το πνεύμα των περιορισμών στο σχολείο και τα είδη των ποινών. Έπεται η κωδικοποίηση των ποινών σε θεσμοθετημένες και μη θεσμοθετημένες ποινές και εξετάζονται οι παράγοντες που τις καθορίζουν καθώς και οι αντιλήψεις γύρω απ' αυτές. Στον επίλογο επιχειρείται μια σύνδεση με την προβληματική γύρω από τις ποινές σήμερα. Ακολουθεί το παράρτημα με τα λογοτεχνικά κείμενα που αναφέρονται στις ποινές, στο status του εκπ/κού της εποχής εκείνης και στην κλασικιστική του αντίληψη. Τα κείμενα αυτά συνοδεύονται από σύντομο σχολιασμό. Ακολουθεί η βιβλιογραφία. Στόχος της εργασίας είναι η συστηματοποίηση (στο βαθμό του δυνατού) του ιστορικού, παιδαγωγικού και άλλου υλικού γύρω από το θέμα των ποινών και η υπογράμμιση της πολυπλοκότητας των σχέσεων ανάμεσα στο σχολείο ως θεσμού και σ' όλες τις άλλες κοινωνικές παραμέτρους. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Β. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ Γ. ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ Η ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΩΝ Ι. Εποχή του Καποδίστρια II. Νόμος 1834 για την οργάνωση των δημοτικών σχολείων III. Διάταγμα 1836 "περί του κανονισμού των ελληνικών σχολείων και γυμνασίων" IV. Διάταγμα 1837 για την ίδρυση του Πανεπιστημίου V. Οδηγός της αλληλοδιδακτικής μεθόδου νέος VI. Εγκύκλιος υπουργείου 1333/12.3.1856 "περί κανονισμού χρεών των επιστατών και υπηρετών" VII. Διάταγμα 1857 για τον εσωτερικό κανονισμό των γυμνασίων και ελληνικών σχολείων VIII. Απόφαση υπουργικού συμβουλίου στις 8 Μαΐου 1876 IX. Απόφαση υπουργικού συμβουλίου στις 29 Μαΐου 1876 Χ. Εγκύκλιος υπουργού Παιδείας προς τους γυμνασιάρχες στις 13 Οκτωβρίου 1876 XI. Εγκύκλιος υπουργού Παιδείας "περί της εκτός των σχολείων επιτηρήσεως των μαθητών" 1898 XII. Ποινές στο Νηπιαγωγείο-1896 Δ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ Ι. Επιδίωξη αυστηρής πειθαρχίας II. Επιδίωξη εξωτερικής ομοιομορφίας III. Πνεύμα αστυνόμευσης IV. Επιλογή αυστηρών και ψυχρών χρωμάτων V. Έντονη προσήλωση στα χριστιανικά ιδανικά VI. Συντηρητικό πνεύμα σχετικά με την εκπαίδευση των κοριτσιών και τη λειτουργία μικτών σχολείων Ε. ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΜΟΙΒΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΝΩΝ Ι. Θεσμοθετημένες ποινές II. Μη θεσμοθετημένες ποινές III. Παράγοντες που καθορίζουν το σύστημα ποινών 1. Πολιτεία 2. Σχολικό περιβάλλον 3. Δάσκαλος και κοινωνία IV. Αντιλήψεις για το σύστημα ποινών 1. Σχετικά με το σκοπό της ποινής 2. Η ποινή σε σχέση με τη συμμέθεξη της βούλησης 3. Σχετικά με τη συχνότητα και το ύφος 4. Σχετικά με την κλίμακα, το χρόνο και τόπο επιβολής των ποινών ΣΤ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ζ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Ι. Λογοτεχνικά κείμενα που δείχνουν τις ποινές που επιβάλλονταν II. Λογοτεχνικά κείμενα που δείχνουν το κοινωνικό κύρος του εκπαιδευτικού III. Λογοτεχνικά κείμενα που δείχνουν την κλασικιστική αντίληψη του εκπαιδευτικού Η. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ι. Πηγές II. Γενική Βιβλιογραφία III. Λογοτεχνικά κείμενα