Σλάβοι στη μεσαιωνική Ελλάδα

ΚΟΣΤΑΣ «...Οι συνέπειες του ιστορικού επεισοδίου, που επιγράφεται "Σλάβοι στη μεσαιωνική Ελλάδα" παραμένουν ορατές: η έλευση των σλαβικών ομάδων και η εγκατάστασή τους στις ελλαδικές επαρχίες του Βυζαντίου αποτελούν βέβαια ένα ιστορικό δεδομένο. Έναν παράγοντα, ωστόσο, που δεν επηρέασε τη μακραίωνη διεργασία διαμόρφωσης της νεοελληνικής εθνικής συνείδησης...» (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΠΡΕΛΟΥΔΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ α. Ιστορικές αναλογίες: Η σλαβική παρουσία στον ελληνόφωνο και το γερμανόφωνο χώρο β. Μεθοδολογικές επισημάνσεις: Ιστορία και Ιστοριογραφία γ. Μεθοδολογικές επισημάνσεις: Η repetita lectio δ. Ιστορικές πηγές ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι 1. Προϊστορία 2. Η περίοδος της Κοινής Σλαβικής Χαρακτήρας της Κοινής Σλαβικής Από την ορολογία της συγγένειας α. πατέρας β. "χήρα" γ. "ορφανός" Από την ορολογία της οικονομικής οργάνωσης Γεωγραφικός χώρος της Κοινής Σλαβικής 3. Η διεργασία της μετανάστευσης από την αρχική κοιτίδα. Αιτίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ II ΤΑ ΣΛΑΒΙΚΑ ΦΥΛΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 6ο ΑΙΩΝΑ, ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΑΘΟΔΟΥ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ 1. Υλικός πολιτισμός - Οικονομική οργάνωση 2. Πολιτειακή οργάνωση ΚΕΦΑΛΑΙΟ III "ΟΙ ΣΛΑΒΟΙ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ": ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ 1. "Σύνδρομο Φαλμεράϊερ" 2. Αναχρονιστική θεώρηση του ιστορικού παρελθόντος 3. "Φορμαλιστική" θεώρηση των γραπτών πηγών 4. Ο υποκειμενισμός σε γραπτά κατάλοιπα από το παρελθόν ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ 1. Δημογραφικές παράμετροι 2. Περιβαλλοντικοί παράγοντες 2α. Από την μικρο-υδρωνυμία της ΝΔ Πελοποννήσου 3. Η γλωσσική ταυτότητα των σλαβικών ομάδων που διεισδύουν στο μεσαιωνικό ελλαδικό χώρο ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1. Λητή 2. Σερμησιάνοι 3. Σουβδελιτία 4. Η εθνογλωσσική ταυτότητα των σλαβικών εποικιστικών ομάδων στη Μακεδονία και η σχέση τους με την Κεντρική Εξουσία Ρυγχίνοι-Στρυμωνίται Βαϊουνίται Βερζίται Σαγουδάται Δρουγουβίται ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII Η ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Η "ΓΡΑΙΚΩΣΙΣ" ΤΩΝ ΕΠΗΛΥΔΩΝ α. Η "γραίκωσις" επιφανών επήλυδων β. Η συλλογική "γραίκωσις" ΚΕΦΑΛΑΙΟ IX "...MEN ARE AS THE TIME IS..." ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χ ΕΚΦΑΝΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΣΛΑΒΙΚΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ Η ανθρωπολογική έκφανση της ελληνο-σλαβικής καθημερινότητας Η ελληνο-σλαβική καθημερινότητα ως διαγλωσσικό φαινόμενο ΚΕΦΑΛΑΙΟ XI ΤΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΩΣ ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Πολοβίτσα Σεμπροβίτσα Μιτάτοβα Τεργοβίτσα ΚΕΦΑΛΑΙΟ XII Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΙ Η ΣΛΑΒΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΧΩΡΑ: ΕΣΤΙΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Προλογικές επισημάνσεις Η Θεσσαλονίκη ως πόλος έλξης στην πρώιμη παράδοση των επήλυδων Η Θεσσαλονίκη κατά τον 9ο αιώνα: γενέτειρα των αδελφών Κωνσταντίνου-Κυρίλλου και Μεθοδίου Ο Κωνσταντίνος-Κύριλλος ως σκαπανέας ενός πολιτιστικού άθλου: η γένεση της μεσαιωνικής σλαβικής γραμματείας ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ