Ιστορία της Φιλοσοφίας

Θεολογία και Οικουμένη είναι μία επιστημονική σειρά για την έκδοση, ή και την επανέκδοση, μελετών και εγχειριδίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση με προσανατολισμό στην ερμηνεία της πίστεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας ως δογματικής διατυπώσεως και κειμενικής καταγραφής. Και τούτο κατά την αγιοπατερική επεξεργασία και συνοδική πράξη, κατά τη σύγχρονη ερμηνευτική και συμβολή της Ορθοδόξου Θεολογίας σήμερα, αλλά και σε συσχετισμό με την ιστορική πορεία και συνέχεια της εκκλησιαστικής κοινότητας. Επιπλέον η σειρά θα στεγάσει μελέτες που σχετίζονται με τη χριστιανική Οικουμένη, το διάλογο της Ορθοδόξου Εκκλησίας και Θεολογίας με τους χριστιανούς άλλων ομολογιών, αλλά και γενικώς με το σύγχρονο άνθρωπο. Η σειρά κάνει έναρξη με την επανέκδοση του έργου του μακαριστού καθηγητή Νικολάου Αθ. Ματσούκα, της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενός έργου που αποτελεί την κορύφωση μιας δημιουργικής πορείας θεολογικών διεργασιών στη Θεσσαλονίκη με διεθνές αντίκτυπο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΡΟΛΟΓΙΣΜΑ ΜΕΡΟΣ Α': ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ορισμός της φιλοσοφίας Διαίρεση της φιλοσοφίας Φιλοσοφική αλήθεια και χαρακτηριστικά της φιλοσοφίας Ιστορική εξέλιξη Θεωρία και πράξη Λόγος και μύθος Χαρακτηριστικά της φιλοσοφίας κατά το έργο του Διογένη Λαέρτιου 1: ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ Γενικές παρατηρήσεις Ηράκλειτος Οι τρεις Μιλήσιοι Εμπεδοκλής Αναξαγόρας Πυθαγόρας Ξενοφάνης Παρμενίδης Μέλισσος Ζήνων Λεύκιππος Δημόκριτος Θεμελιακά χαρακτηριστικά της προσωκρατικής φιλοσοφίας 2: ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΣΟΦΙΣΤΕΣ Το περιβάλλον Σωκράτης Σοφιστές Ομοιότητες και αντιθέσεις 3: ΜΕΤΑΣΩΚΡΑΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ Η Ακαδημία Ο Περίπατος Οι κυνικοί Η Στοά Οι Κυρηναϊκοί Ο Κήπος Η σκέψη Οι επιστήμες στην αρχαιότητα 4: ΠΛΩΤΙΝΟΣ ΜΕΡΟΣ Β': ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. Φιλοσοφία, επιστήμη και αλήθεια Β. Πολυσημία της φιλοσοφίας στη βυζαντινή διανόηση Γ. Οργανική ενότητα δόγματος και φιλοσοφίας κατά τη διατύπωση 1: ΤΡΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Γνωστικισμός Ιουδαϊσμός Ελληνισμός 2: ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ Οι πέντε πρώτοι αιώνες Από τον 6ο ως τον 9ο αιώνα Από το 10ο ως το 12ο αιώνα Οι τρεις τελευταίοι αιώνες Τέχνη και λογοτεχνία Ο βυζαντινός πολιτισμός και η συνέχειά του 3: ΤΟ ΟΝΤΩΣ ΟΝ ΚΑΙ Η ΚΤΙΣΗ Διάκριση κτιστού και ακτίστου Κτιστότητα και τρεπτότητα των όντων Σχετικότητα των όντων Εκρηκτική ευθυγράμμιση του κύκλου 4: ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ανθρωπολογική ενότητα Καλή και κακή αλλοίωση Η χάριτι αθανασία Δυναμική ιστορική πορεία Σώμα κοινωνίας 5: ΗΘΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΓΝΩΣΗ Ήθος ως άσκηση Κάλλος και φως Θεογνωσία ως όραση Προτεραιότητα των πραγμάτων ΜΕΡΟΣ Γ'. ΔΥΤΙΚΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ 1: Ο ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ Προϋποθέσεις της μεσαιωνικής σχολαστικής φιλοσοφίας Ακμή και φθίση του σχολαστικισμού Χαρακτηριστικά του Δυτικού Μεσαίωνα Οι δυο Βάκωνες 2: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ ΑΠΟ ΤΟ 17ο ΑΙΩΝΑ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ Γενικά χαρακτηριστικά του νεότερου δυτικού πολιτισμού Ορθολογισμός και εμπειριοκρατία Η περίπτωση του Πασκάλ Ορθολογισμός και μυστικό πνεύμα Διαφωτισμός Ρεαλισμός και ιδεαλισμός κατά τη γνωσιολογία Ο Καντ Θετικισμός και πραγματισμός Ρομαντισμός και Ιδεοκρατία Έγελος και Μαρξ Βουλησιαρχία Υπαρξισμός: α) Προϋποθέσεις β) Η υπαρξιακή φιλοσοφία του 19ου αιώνα γ) Η υπαρξιακή φιλοσοφία του 20ού αιώνα δ) Γενική θεώρηση του υπαρξισμού 13. Οι σημερινές "σχολές" της φιλοσοφίας στη Δύση Ευρετήριο Α' Ευρετήριο Β'