Η Διδακτική του Συμβόλου, τόμ. 47

Το ανά χείρας έργο αποτελεί μία δεύτερη-αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου που κυκλοφόρησε το 2013 με τον τίτλο «Η Διδασκαλία των Λατρευτικών Συμβόλων της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας στο Μάθημα των Θρησκευτικών. Διδακτική-θεωρητική προσέγγιση με βάση την αναλυτική ψυχολογία, την ερμηνευτική και τη σημειωτική». Η αναθεώρηση, εν προκειμένω, συνίσταται στο ότι, ενώ στην πρώτη έκδοση το κέντρο βάρους εστιάστηκε στον τρόπο διδασκαλίας των συμβόλων της Ορθόδοξης Θείας Λατρείας, εδώ, στη δεύτερη, προβάλλεται η σημασία τους ως θεωρητικού πλαισίου, το οποίο δύναται να επιδράσει στο σύνολο των διαστάσεων της διδασκαλίας του Μαθήματος των Θρησκευτικών. Επομένως, η παρούσα έκδοση αντιμετωπίζει τα σύμβολα της Ορθόδοξης Θείας Λατρείας ως διδακτικά εργαλεία, τα οποία σχετίζονται, όχι μόνο με τη μεθοδολογία του Μαθήματος των Θρησκευτικών, αλλά παράλληλα και με τον σκοπό του, τα περιεχόμενά του, όπως επίσης και με την τεκμηρίωσή του ως μαθήματος που εντάσσεται στην δημόσια εκπαίδευση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΚΕΦ.Ι. ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ 1.1 Η έννοια του συμβόλου στην Ορθόδοξη θεολογία Τα σύμβολα ως αποτύπωση της καθολικότητας της Εκκλησίας Τα σύμβολα ως κτιστά αντικείμενα. Υπερβαίνοντας την ειδωλολατρία Τα φυσικά και τα συμβατικά σύμβολα Τα χαρισματικά σύμβολα Οι ιερές εικόνες ως χαρισματικές απεικονίσεις των Εσχάτων Η αγιοπνευματική εμπειρία ως προϋπόθεση ανάγνωσης των συμβόλων 1.2. Ψυχολογική και φιλοσοφική θεώρηση του συμβόλου Carl Gustav Jung: Το ομαδικό ασυνείδητο ως πηγή της συμβολικής έκφρασης Paul Ricoeur: Το σύμβολο ως έναυσμα στοχασμού Charles Sanders Peirce και Umberto Eco: Το σύμβολο ως σημείο 1.3. Η ορδόδοξη θεολογία του συμβόλου διαλεγόμενη με φιλοσοφικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις του συμβόλου ΚΕΦ.II. ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ 2.1. Η Ερμηνευτική (Hermeneutik): Αναζητώντας το κρυμμένο νόημα των συμβόλων Hubertus Halbfas: Η βιωματική-αναγωγική Διδακτική του Συμβόλου ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΤΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΣΤΑΔΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Η ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ - ΜΗ-ΝΟΗΣΙΑΡΧΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΩΣ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΩΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ Peter Biehl: Η ιστορικοκριτική-επαγωγική Διδακτική του Συμβόλου ΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ 2.2. Η Σημειωτική (Semiotik): Ανακαλύπτοντας τον κώδικα ερμηνείας των συμβόλων Michael-Meyer-Blanck: Η σημειωτική Διδακτική του Συμβόλου ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΩΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ. ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΙΣΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΜΑΘΗΣΗ Ή ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ; ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ 2.3. Τα σύμβολα ως αυτόνομοι φορείς νοήματος ή ως σημεία; Ο διάλογος μεταξύ ερμηνευτικής και σημειωτικής Διδακτικής του Συμβόλου 2.4. Οι παιδαγωγικοί προσανατολισμοί της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής διαλεγόμενοι με τις σύγχρονες τάσεις στη Διδακτική του Συμβόλου Δυνατές παρερμηνείες και συγκλίσεις με τη βιωματική-αναγωγική Διδακτική του Συμβόλου ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΩΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΩΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΜΑΘΗΣΙΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Ο ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ ΘΕΟΣ ΩΣ ΑΡΧΕΤΥΠΟ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ Σημεία απόκλισης και σύγκλισης με την ιστορικοκριτική-επαγωγική Διδακτική του Συμβόλου Η "ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΖΟΜΕΝΟΥ" (REALPRASENZ) Η ΑΜΦΙΣΗΜΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ Η ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΗΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ-ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ-ΝΟΗΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ Όρια και δυνατότητες ενός γόνιμου διαλόγου με τη Σημειωτική Διδακτική του Συμβόλου ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Η ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Η ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Η ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ ΩΣ ΤΟ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ INSTRUMENTARIUM ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ ΚΕΦ.III ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ Η συμβολή της Ψυχολογίας του Βάθους στη διερεύνηση της θρησκευτικής ανάπτυξης των μαθητών [...] Οι θεωρίες για τη γνωστική ανάπτυξη του ανθρώπου και η συμβολή τους στη μελέτη της θρησκευτικής του Η ανάπτυξη της θρησκευτικότητας σε σχέση με τους παιδαγωγικούς προσανατολισμούς στην ορθόδοξη παράδοση Το σύμβολο ως περιεχόμενο διδασκαλίας του Μαθήματος των Θρησκευτικών. Ψυχοπαιδαγωγικές επισημάνσεις [...]