ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ

Το ύστερο μεσαιωνικό κράτος, που επονομάστηκε από την ιστορική επιστήμη αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, υπήρξε ένα από τα ανεξάρτητα ελληνικά κράτη που δημιουργήθηκαν ως απότοκα της πρώτης άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους ιππότες της τέταρτης σταυροφορίας, το 1204 μ.Χ. Το μακροβιότερο από τα κράτη αυτά -και συνάμα το πιο απομακρυσμένο από το μητροπολιτικό βυζαντινό κέντρο-, η αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας και του Πόντου, διατηρήθηκε στη ζωή για πάνω από δυόμισυ εκατονταετηρίδες ως θεματοφύλακας του μεσαιωνικού ελληνισμού στο βορειοανατολικό σύνορο της Μικράς Ασίας, αλλά και ως ο τελευταίος προμαχώνας της μεσαιωνικής ελληνικής αυτοκρατορίας, αφού έπεσε στους Οθωμανούς Τούρκους το έτος 1461, οκτώ χρόνια μετά την Κωνσταντινούπολη (1453) και ένα περίπου χρόνο μετά το βυζαντινό δεσποτάτο του Μορέως, στην Πελοπόννησο (1460/61). "Τα τείχη και οι εκκλησίες της Τραπεζούντας με τις νωπογραφίες τους των αιώνων δέκατου τρίτου-δέκατου πέμπτου", έγραψε ο ειδικός Βρετανός μελετητής της υστεροβυζαντινής περιόδου Donald Nicol, "ακόμα πιστοποιούν τη διατήρηση ενός προπυργίου του ελληνικού πολιτισμού και του χριστιανισμού σε ένα ξένο κόσμο για περισσότερο από δυόμισι αιώνες". [...] (Από την εισαγωγή του συγγραφέα)

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ - Η ίδρυση και θεμελίωση της βυζαντινής αυτοκρατορίας του μικρασιατικού ελληνισμού το δέκατο τρίτο αιώνα (1204 - 1297) - Ο δέκατος τέταρτος αιώνας - Η εναγώνια διατήρηση και η πρόσκαιρη ακμή (1297 - 1390) - Επτά δεκαετίες αγωνίας και διπλωματικής ανακολουθίας το δέκατο πέμπτο αιώνα - Η τελευταία περίοδος του κράτους των Μεγαλοκομνηνών και η πτώση (1390 - 1461) - Πίνακας ηγεμόνων - Οι είκοσι ένας Μεγαλοκομνηνοί αυτοκράτορες του Πόντου - Οι λόγιοι και οι επιστήμονες στην αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ' - Η ποντιακή οικογένεια των Τζανιχιτών ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ' - Η τραπεζουντιακή διπλωματία των συνοικεσίων (14ος - 15ος αι.) ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΩΝ ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΟ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - Μιχαήλ Παναρέτου: Περί των Μεγάλων Κομνηνών - Ιωσήφ (Λαζαροπούλου) Μητροπολίτου Τραπεζούντος: Λόγος εν Συνόψει - Αλεξίου του Μεγάλου Κομνηνού: Χρυσόβουλοι Λόγοι ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΙΚΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ (2005) ΧΑΡΤΗΣ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ (στο τέλος του βιβλίου)