ΑΓΩΝΑΣ ΘΕΟΓΝΩΣΙΑΣ
Ἀγώνας Θεογνωσίας Ὁ βαθιὰ προσωπικὸς χαρακτήρας καὶ ἡ «ἄπειρη» εἰλικρίνεια, ποὺ χαρακτηρίζουν τὶς ἐπιστολές, ἀντανακλοῦν μὲ ἀλάθητο τρόπο τὴν ἐσωτερικὴ ζέση τοῦ πνεύματος τοῦ νεαροῦ τότε ἀσκητοῦ Σωφρονίου. Ἀποκαλύπτουν ἐν μέρει τὰ μυστικὰ τῆς καρδιᾶς του, ποὺ κατακλύζεται ἀπὸ τὸ πῦρ τῆς ἀγάπης του πρὸς τὸν Χριστό. Διαβάζοντάς τα ὁ καθένας μπορεῖ νὰ ἀντλήσει ψυχικὴ ὠφέλεια, νὰ ἐνισχυθεῖ στὴν πίστη καὶ νὰ γευθεῖ πνευματικὴ παρηγοριά. Δύσκολα μπορεῖ νὰ ἐκλάβει κάποιος τὶς ἐπιστολὲς αὐτὲς ὡς μέσο γενικῆς ποδηγετήσεως στὴν πνευματικὴ ζωή. Ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Γέροντας παρατηρεῖ: «ὅ,τι γράφεται σὲ συγκεκριμένο πρόσωπο καὶ κάτω ἀπὸ εἰδικὲς συνθῆκες… ἀπὸ κάθε ἄποψη προορίζεται γιὰ κάποια μεταβατικὴ περίοδο».
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πρ?το Μέρος Η ΘΕΙΑ ΚΛΗΣΗ ?πιστολ? 1: ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΙΣΜΟ Τ? ?ναπόφευκτο τ?ν θλίψεων πρ?ς ?πόκτηση τ?ν Θείων δωρε?ν. ?μφιβολίες στ?ν πίστη. Λογισμο? κα? πάλη μαζί τους. Πνευματικ? πρόοδος κα? ?νίσχυση στ?ν ?γώνα. ?λληλογραφία μ? το?ς καθολικούς. ? γέροντας. ?πιστολ? 2: ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ? πνευματικ? ?μόνοια. ? Σταυρ?ς κα? ? λόγος γι? α?τόν. ? πνευματικ? ?νδρεία. ? μνήμη το? Θεο? κα? το? θανάτου. ? ?νέργεια τ?ς θείας χάριτος. Μετάνοια— ?ρχ? τ?ς πνευματικ?ς ζω?ς. ?πιστολ? 3: ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ ? νίκη στο?ς πειρασμούς. ? «σκληρότητα» το? γραπτο? λόγου. Δεύτερο Μέρος ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ?πιστολ? 4: ΝΕΑ ΑΡΧΗ ? ?ληθιν? κοινωνία τ?ς χάριτος. ? ε?γένεια τ?ς ψυχ?ς. Τ? α?σθήματα τ?ς χάριτος. ? δωρε? τ?ς πίστεως. Στ?ν ?νθρωπο τ?ς ?πακο?ς ? χάρη ?ντικαθιστ? τ?ν γέροντα. ?πιστολ? 5: Η ΣΤΑΥΡΙΚΗ ΟΔΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ? χαρ? στ?ς θλίψεις. ? προσευχ? γεννιέται στ?ς περιστάσεις. ? σταύρωση τ?ς ?ρθοδόξου ?κκλησίας. Ο? θλίψεις ε?ναι σφραγίδα τ?ς ?κλογ?ς μας ?π? τ?ν Θεό. ?π? τ? ψυχικ? στ? πνευματικό. ? νοερ? προσευχ? κα? ο? ?κολουθίες. Τ? πένθος κα? ? τρόπος προσελεύσεως στ?ν Θεό. ?πιστολ? 6: ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ?σωτερικ? ?ργασία — «?νός ?στι χρεία». Πνευματικ? κα? σαρκικ? ε?χαρίστηση. ?πιλογ? γέροντος. «Στήκετε ?ν τ? πίστ?». Τ? ?ληθιν? μεγάλο. ? κατανόηση το? Σταυρο? κα? ? ?θλος τ?ς πίστεως. ? ?ρχ? τ?ς πνευματικ?ς ζω?ς — ? ?γώνας κατ? τ?ν παθ?ν. ? γνώση τ?ς ?λήθειας κα? ? πνευματικ? βάση γι? τ?ν ?πόκτησή της. ?πιστολ? 7: Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ Προσκόμματα στ?ν πίστη. Π?ς ν? βρε? κάποιος γέροντα κα? π?ς ν? δέχεται τ? λόγο του (λόγος ?π? τ? χάρη, ?π? τ?ν πείρα κα? πρ?ς παράκληση). ? τήρηση το? λόγου. ? βεβαίωση στ?ν ?ρθοδοξία. Λόγος γι? το?ς τρε?ς σταυρούς. «Κράτα τ? νο? σου στ?ν ?δη». Γι? τ? μεγάλη χάρη. ?πιστολ? 8: ΝΟΕΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ? ?λληλογραφία ε?νοε? τ?ν ?ποφυγ? τ?ς ?πιπόλαιας ?ξοικείωσης. ? συμβουλ? το? Γέροντα Σιλουανο? —καλύτερα ν? προσευχόμαστε καθαρά. ? νοερ? ?ργασία. ? συμβουλ? το? Γέροντα Σιλουανο? γι? τ? π?ς ν? μιλ?με στο?ς γονε?ς. ?πιστολ? 9: Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΛΙΨΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ Ο? πληγ?ς τ?ς μητρικ?ς καρδι?ς. ? τρόπος ?μιλίας μ? τ? μητέρα. ? ?πόφαση το? ?πισκόπου. ?πιστολ? 10: ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΚΟΥΡΑΣ ? μοναχικ? κουρά. ? ?πακο? στ?ν ?πίσκοπο. ?πιστολ? 11: Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ ? διαφύλαξη τ?ν μυστικ?ν τ?ς πνευματικ?ς ζω?ς. Π?ς ?ρμόζει ν? μιλ?με μ? το?ς ?νθρώπους. ? δευτερεύουσα θέση τ?ς σύγχρονης ?πιστήμης κα? κουλτούρας. Ο? πλάνες το? ο?κουμενισμο?. «Τ? καλύτερο ε?ναι ?κε?νο πο? συμφωνε? μ? τ? θέλημα το? Θεο?». ? Γέροντας Σιλουανός. «Μ? γνώτω ? ?ριστερά σου, τί ποιε? ? δεξιά σου» κα? ο? ?πισκέψεις τ?ς χάριτος. Τ? μυστήριο το? Χριστιανισμο?. ? ταπείνωση, ? ?πακο? κα? ο? θλίψεις. ? μείωση το? χαρίσματος τ?ς πίστεως. Ο? λογισμοί. Τ? λάθη τ?ν Καθολικ?ν. ? ?γάπη το? Θεο? κα? ? δικαιοσύνη. «Τ?ν Θε?ν φοβο? κα? τ?ς ?ντολ?ς α?το? φύλασσε» ε?ναι ? ?ρθόδοξος «μυστικισμός». Στ? χριστιανισμ? ε?ναι «?λα ?ντίστροφα». ?πιστολ? 12: ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ? θεία ?περοχ? τ?ς ?ρθόδοξης ?κκλησίας. ? μετάνοια ?ς μοναδικ? ?δ?ς πρ?ς τ?ν υ?οθεσία. ? κανόνας στ?ν προσευχή. ? ?μοίωση μ? τ?ν Χριστ? στ?ν ζω? κα? στ?ν ?ξωτερικ? ?ψη. ?πιστολ? 13: Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ Προσευχ? μ? καθαρ? νο?. Βιβλία γι? τ? νοερ? ?ργασία. ? τάξη στ?ν πνευματικ? ?νάπτυξη το? ?νθρώπου. Ο? καθοδηγητές. Πρέπει ν? κατεβάσουμε τ?ν ?αυτό μας στ?ν ?δη. Καρδι? σάρκινη κα? πνευματικ? κα? ? ?δ?ς πρ?ς α?τήν. Διψυχία. Γι? τ? ?τι δ?ν πρέπει ν? ?πιθυμο?με τίποτε. ?πιστολ? 14: ΑΓΑΠΗ ΩΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ Μέριμνα γι? τ? μητέρα. ? ?γώνας μ? στόχο τ?ν ?γάπη. ? διακονία τ?ν ?δελφ?ν. Λιγότερη προσοχ? στ?ν κόσμο. Τρίτο Μέρος ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ?πιστολ? 15: ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ-ΣΗΜΕΙΟ ΘΕΙΑΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ? ?νδρεία στ?ς θλίψεις ε?ναι ε?δοκία το? Θεο? πρ?ς ?μ?ς. ? ε?χαριστία το? Θεο? γι? α?τές. Ο? θλίψεις ?ς ?δ?ς πρ?ς τ? θέωση. ?πιστολ? 16: ΟΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ Σχετικ? μ? το?ς συγγενε?ς, το?ς«ο?κείους». ? μετάφραση τ?ν ?σκητικ?ν συγγραμμάτων. ? ?μαρτία τ?ς σαρκικ?ς ?πιθυμίας. ?πιστολ? 17: Η ΚΟΥΡΑ Συγχαρητήρια γι? τ? μοναχικ? κουρά. ?πιστολ? 18: Η ΒΙΩΣΗ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥ Γι? τ?ν ?γάπη χρειάζεται πάλη. ? προσευχ? το? ?ν?ς γι? τ?ν ?λλο. Α?τομεμψία. ?νδεια ?λικ? κα? πνευματική. ? σεβασμ?ς το? π. Σωφρονίου γι? τ?ν ρωσικ? ?κκλησία. ?πιστολ? 19: Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΑΓΩΝΑΣ Τ? ?ναπόφευκτο τ?ν θλίψεων γι? τ?ν πρόσληψη τ?ς χάριτος. ? πάλη μ? τ?ν κόσμο. Μόνο ? σωτηρία μας πρέπει ν? μπαίνει μπροστά. «?π? τ?ν σταυρ? δ?ν κατεβαίνουν, ?λλ? το?ς κατεβάζουν». ? πάλη μ? τ? σαρκικ? ?πιθυμία. «? χριστιαν?ς πρέπει πρωτίστως ν? ε?ναι ?σκητής». ?πιστολ? 20: Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ Τ? Παρίσι. ? Γέροντας Σιλουανός. ?πιστολ? 21: Η ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ? λήψη το? μεγάλου σχήματος. Γι? ν? ζήσεις μ? το?ς ?νθρώπους ε?ρηνικ? πρέπει ν? ?ποχωρε?ς. ? ?γάπη το? Χριστο? ε?ναι ζω? α?ώνια. Γι? τ? χρόνο κα? τ?ν α?ωνιότητα. ?πιστολ? 22: ΖΩΗ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ? προσέγγιση το? θανάτου κα? ? α?ώνια ζωή. Γι? τ?ν πασχαλιν? ?πίσκεψη το? Θεο?. Τέταρτο Μέρος Η ΡΗΞΗ ?πι